Thursday, January 3, 2013

HĀ-GÚ-SIĀ

Cha-àm sī 2013 nî ê thâu chi̍t pái tha̍k-chheh-hōe,ū nn̄g ūi sin pêng-iú lâi chham-ka,chi̍t ūi sī Má-lâi-a ê Lo̍k Chín-ui,lēng-gōa chi̍t ūi tio̍h sī Tâi-tiong ê Tân Un-tek,góa lóng kiò i chòe Tek--á,tha̍k-chheh-hōe lú lâi lú kok-chè-hòa--lo͘h,chit-chūn m̄-nā ū Hok-kiàn-lâng mā ū Má-lâi-a ê iú-chì,chin chán,cha-àm lán chòe-tīn tha̍k ê sī 1924 nî iû HĀ-GÚ-SIĀ tī Ē-mn̂g Kó͘-lōng-sū chhut-pán ê HĀ-GÚ TÉ-PHIⁿ SIÁU-SOAT TĒ IT CHI̍P

Kóng tio̍h chit-ê HĀ-GÚ-SIĀ chit-chūn í-keng bô tī teh,in chhut-pán ê chheh mā bô chōe,tī bāng-téng kan-na thang khòaⁿ tio̍h chi̍t pún,tio̍h sī HĀ-GÚ TÉ-PHIⁿ SIÁU-SOAT TĒ IT CHI̍P,bo̍k-chiân mā chhē bô ū tē jī chi̍p,m̄-kuh góa khòaⁿ chit-pún chheh ê siōng āu-piah ū siá tio̍h in ê chhut-pán-phín,lóng-chóng sī sì pún,HĀ-GÚ TÉ-PHIⁿ SIÁU-SOAT TĒ IT CHI̍P sī kî-tiong chi̍t pún,chit-pún siáu-soat ê phiau-tôe chin ū ì-sù,goân-bûn siá chòe "Hagu Ter-Phiⁿ e Siaur-soat Tel-it Chipp",chi̍t khai-sí khòaⁿ kám-kak koài-koài,siūⁿ kóng che kám-sī HĀ-GÚ-SIĀ  ka-kī hoat-bêng ê pheng-im?nà ē ū chhut-hiān "Ter"?lia̍h-chòe sī leh siá Choân-chiu-khiuⁿ,jî-chhiáⁿ phiau-tôe koh bô siá siaⁿ-tiāu-hō,Phoaⁿ--sian kái-seh kóng HĀ-GÚ-SIĀ ê chhòng-pān-chiá Chiu Piān-bêng sian-siⁿ sī gú-giân ha̍k-ka,i tùi pheng-im ū ka-kī ê chú-tiuⁿ mā sī ē-tàng lí-kái,khòaⁿ-sè sī i thiau-kang bô ài hō͘ phiau-tôe chhut-hiān siaⁿ-tiāu-hō,tē-jī siaⁿ i āu-piah ke chi̍t ê "R" lâi tāi-thòe,tē-chhit siaⁿ āu-piah ke chi̍t ê "L",tē-poeh siaⁿ khòaⁿ ji̍p-siaⁿ sī siáⁿ tio̍h tī āu-piah koh ke chi̍t ê siāng-khoán ê jī-bú,pí-lūn kóng "Chi̍p" siá chòe "Chipp" lâi tāi-thòe,che sī phiau-tôe chiah án-ni siá,lāi-bīn kó͘-sū lōe-iông tōa pō͘-hūn tio̍h lóng sī chiàu thoân-thóng kàu-hōe lô-má-jī lâi su-siá,tān-sī lán má hoat-kiàn kài chōe chhò-gō͘,chú-iàu sī siaⁿ-tiāu siá tāⁿ,koh-ū bô khin-siaⁿ-hō,só͘-í lán leh tha̍k ē bô siáⁿ sūn,tû liáu chiâ ê būn-tôe í-gōa kó͘-sū lōe-iông sī put-chí-á sim-sek

Ū o̍h tio̍h bōe chió khah-chá lóng m̄-bat thiaⁿ tio̍h ê sû,phì-jū kóng kó͘-sū lāi-bīn ū siá chi̍t-kù:"Gún lāu-pē cháiⁿ-iūⁿ kán liân chi̍t phì-á chhân ia̍h bōe tit-tio̍h",chit-kù ōe chhut-hiān ê "kán liân" tio̍h sī lán Tâi-oân phó͘-phiàn leh kóng ê "nà ē","thài ē" chit-khoán ê ì-sù,Phoaⁿ--sian kóng  che sī Tâng-oaⁿ-ōe,chin chán,ē-sái kā i khioh lâi ēng,koh ū o̍h tio̍h kó͘-chá cha-bó͘-lâng pa̍k-kha teh ēng ê pò͘ hō chòe "Kha-pe̍h",hêng-iông chi̍t ê mn̍gh-kiāⁿ chin ku̍t chin ū sek-te̍k ē-thang kóng "Ku̍t-tia̍h"

No comments:

Post a Comment